Veel mensen maken voor hun overlijden een testament op. Zij kunnen dan zelf bepalen wat er gebeurt met hun vermogen als zij komen te overlijden. Wat nu als er geen testament is opgemaakt?

Verdeling van de erfenis zonder testament en de wet

Erfenisverdeling kan plaatsvinden op twee manieren. Ofwel via de wet (erfopvolging bij versterf) ofwel via testament (uiterste wilsbeschikking).

Als er een testament wordt opgesteld kan precies geregeld worden wie erfgenaam is, welke andere personen of organisaties nog recht hebben op vermogen, wie moet zorgen voor de afwikkeling van de erfenis etc.

Als er geen testament is opgesteld, bepaalt de wet hoe het verder gaat na het overlijden. De wet stelt in artikel 10 van boek 4 Burgerlijk Wetboek dat als eerste geërfd wordt door de echtgenoot samen met de kinderen. Als die er allemaal niet zijn, erven de ouders samen met broers en zussen en als ook die er niet zijn erven de grootouders of de overgrootouders.

In veel gevallen zal er dus door het gezin geërfd worden.

Verdeling van de erfenis en de wettelijke verdeling

Als er door het gezin geërfd wordt op grond van de wet, geldt de zogenoemde wettelijke verdeling. De wettelijke verdeling houdt in dat de echtgenoot alle goederen van de nalatenschap krijgt als er zowel een echtgenoot als kinderen zijn, maar de echtgenoot moet dan ook alle schulden betalen. De kinderen zijn niet verplicht tot betaling aan schuldeisers. Omdat de kinderen feitelijk nog niets in handen krijgen, krijgen zij een vordering op de echtgenoot (meestal hun vader of moeder). Die vordering wordt bepaald op grond van de waarde van de goederen minus alle schulden gedeeld door het aantal erfgenamen.

Stel dat bij een gezin met drie kinderen de vader overlijdt en moeder met de kinderen achterblijft. Op grond van de wet zijn zij dan gezamenlijk erfgenaam en krijgt de moeder alle goederen. Ervan uitgaande dat er € 100.000,- aan goederen aanwezig zijn en € 20.000,- aan schulden betaald moet worden, blijft er onder aan de streep € 80.000,- over. De vordering van de kinderen wordt dan bepaald door € 80.000,- te delen door de hoeveelheid erfgenamen, in dit geval vier, waardoor ieder kind een vordering heeft op hun moeder van € 20.000,-.

Verdeling van de erfenis zonder bloedverwanten

Hoe moet een erfenisverdeling nu als er geen gezin is, geen ouders of broers en zussen (meer) zijn en de grootouders en overgrootouders zijn voor overleden? Ook zijn er geen neven of nichten of andere bloedverwanten meer. Op grond van de wet is er dan geen erfgenaam die recht heeft op de erfenis.

Als er geen erfgenamen bekend zijn, komt de erfenis vaak terecht bij het Rijksvastgoedbedrijf van de overheid. Deze organisatie onderzoekt of de erfenis kan worden afgewikkeld. Mocht er dan niemand worden gevonden, dan gaat de erfenis naar de consignatiekas van het ministerie van financiën. Daar wordt het geld 20 jaar bewaard voor het geval zich toch nog iemand zou melden. Meldt zich dan niemand, dan krijgt de staat de erfenis.

Verdeling van de erfenis zonder testament en verdeling

Als er een testament wordt opgemaakt, wordt de erfenisverdeling opgedragen aan een executeur of aan een vereffenaar. Vaak is dat dezelfde persoon als degene die erft, maar soms wordt ook een notaris of ander juristenkantoor benoemd om de nalatenschap af te wikkelen.

Een executeur kan alleen benoemd worden bij testament. Als er geen testament is, dan kan er ook geen executeur zijn. De erfgenamen moeten dan samen de erfenis afwikkelen. Als alle erfgenamen graag willen dat één van hen de erfenis afwikkelt, dan kan een volmacht aan die ene erfgenaam of aan een derde worden gegeven tot afwikkeling van de nalatenschap.

Samenvattend

Indien u volledig zelf in de hand wilt hebben wat er met uw vermogen gebeurt na uw overlijden, doet u er verstandig aan een testament te laten opstellen. De notarissen van LexQuire Tax & Law kunnen u daarbij behulpzaam zijn. Maakt u geen testament op, dan zal de erfenis aan de hand van de wet verdeeld worden. Het is dan zo dat de wet bepaalt wie wat krijgt. Zijn er geen bloedverwanten te vinden die de erfenis in ontvangst zouden kunnen en willen nemen, dan komt de erfenis bij het Rijksvastgoedbedrijf terecht en uiteindelijk bij de staat.