Wat te doen als iemand je nog veel geld verschuldigd is? Normaal gesproken spreek je de betreffende persoon hierop aan en als je er samen niet uitkomt, staat de gang naar de rechter open. Maar wat nu als je wederpartij spoorloos is?

Artikel 54 Rechtsvordering

Indien de woonplaats en het werkelijk verblijf van je wederpartij onbekend zijn, biedt de wet een mogelijkheid om iemand toch rechtsgeldig op te kunnen roepen. Zo kun je toch een procedure starten. De deurwaarder zal de dagvaarding betekenen (en dus de wederpartij oproepen) aan het parket van de ambtenaar van het Openbaar Ministerie bij het gerecht waar de zaak moet dienen.

Deze regeling komt voort uit het recht op effectieve toegang tot de rechter, zoals dit in artikel 6 van het EVRM is opgenomen. Indien geen proces gestart kan worden, omdat je wederpartij onvindbaar is, wordt het zo heel makkelijk voor je wederpartij om jouw toegang tot de rechter onmogelijk te maken door zich onvindbaar te maken. Om dit te vermijden, bestaat de bovengenoemde manier van betekenen; het zogenoemde openbaar betekenen. Deze optie levert eigenlijk een fictieve betekening op, omdat de desbetreffende persoon niet persoonlijk een dagvaarding krijgt. De betekening aan het Openbaar Ministerie moet zo spoedig mogelijk gevolgd worden door een publicatie van een uittreksel in een landelijk dagblad of in een dagblad dat verschijnt in de streek waar het gerecht zitting houdt.

Aan het gebruik van dit artikel wordt als belangrijkste voorwaarden gehecht dat je serieus geprobeerd moet hebben om de woon- en/of verblijfplaats van je wederpartij te achterhalen. Het openbaar betekenen is echt een allerlaatste redmiddel als alle andere mogelijkheden onmogelijk zijn.

Verstekvonnis

Als de wederpartij niet komt opdagen voor een zitting, wat in de lijn der verwachting ligt, kan een zogenaamd verstekvonnis worden gewezen.
Voordat de rechter een verstekvonnis wijst, moet hij controleren of de dagvaarding op juiste wijze is betekend. Als de dagvaarding niet persoonlijk aan je wederpartij betekend kon worden én er op juiste wijze openbaar betekend is, zal de rechter de zaak beoordelen. Omdat er in een dergelijke situatie geen wederpartij is die bepaalde zaken kan weerspreken, toetst de rechter slechts licht of de ingestelde vordering ongegrond dan wel onrechtmatig is. Als daarvan geen sprake lijkt, zal de rechter de vordering toewijzen en vonnis wijzen.

Executie

Als er dan een vonnis van de rechter ligt, is het volgende probleem de betekening van het vonnis. Indien de desbetreffende persoon niet opeens toch vindbaar is, geldt hetzelfde als voor de betekening van de dagvaarding. Het vonnis kan dan geëxecuteerd worden. Probleem daarbij zal natuurlijk zijn dat, omdat de desbetreffende persoon onvindbaar is, het vonnis in theorie wel uitgevoerd kan worden, maar dit in de praktijk grote problemen oplevert. Je weet vaak niet waar je je geld precies kunt halen. Dit is anders indien de wederpartij aanspraak wil maken op bijvoorbeeld AOW en er een bankrekening bekend is waarop beslag gelegd kan worden.

Conclusie

Als je nog geld krijgt van iemand of iets anders van diegene te vorderen hebt, maar de desbetreffende persoon zich onvindbaar maakt, biedt het recht toch opties om een gang naar de rechter mogelijk te maken. Zo sta je niet geheel met lege handen, maar de uitvoering van een verkregen vonnis zal in de praktijk de nodige problemen met zich meebrengen waarvoor niet altijd op de korte termijn een oplossing te vinden is.