Help, mijn ex-partner gaat samenwonen! Wat gebeurt er met de alimentatie?

Handvatten met betrekking tot de kinder- en partneralimentatie

In 2021 eindigden 25.600 huwelijken in een echtscheiding. Met huwelijk wordt ook geregistreerd partnerschap bedoeld. Uw leven gaat door maar dat van uw ex-echtgenoot of ex- samenlever ook. Nieuwe ontwikkelingen kunnen gevolgen hebben voor de alimentatie. In deze bijdrage zal ik in het bijzonder stilstaan bij de vraag of het samenwonen van uw ex-partner (met een nieuwe relatie) gevolgen heeft voor de kinder- en/of partneralimentatie. En zo ja: welke? Wat betreft het samenwonen van een ex-partner zijn er diverse opties denkbaar, die ik zal illustreren aan de hand van het volgende voorbeeld:

Vader en moeder hebben drie kinderen. De kinderen wonen bij moeder en zien vader gemiddeld drie dagen per week. Vader betaalt kinder- en partneralimentatie. Moeder ontvangt kindgebondenbudget (KGB). In dit voorbeeld is moeder onderhoudsgerechtigde en vader onderhoudsplichtige.

Gevolgen kinderalimentatie

Samenwonen vader (onderhoudsplichtige)
In het geval vader gaat samenwonen met een nieuwe partner (met of zonder huwelijk ) verandert er niets met betrekking tot de kinderalimentatie. Er verandert wél iets indien vader gaat samenwonen én trouwen met een partner die kinderen heeft die deel uit gaan maken van het gezin. In dat geval wordt vader stiefouder en onderhoudsplichtig voor deze kinderen en kan dit leiden tot een verlaging van de kinderalimentatie die hij aan de ex-partner verschuldigd is.

Samenwonen moeder (onderhoudsgerechtigde)
In het geval dat moeder gaat samenwonen met een partner, kan dit tot gevolg hebben dat het door moeder te KGB omlaag gaat, en daarmee ook haar draagkracht, hetgeen juist weer kan leiden tot een hogere alimentatie. Als moeder gaat samenwonen én gaat huwen met een partner die zelf geen kinderen heeft dan wordt deze partner stiefouder en daarmee onderhoudsplichtig voor het gezin. Dit kan leiden tot een verlaging van de kinderalimentatie.

Gaat moeder samenwonen én huwt zij met een partner die zelf ook kinderen heeft die gaan behoren tot het gezin, dan kan dit zowel een verlaging als een verhoging van de kinderalimentatie tot gevolg hebben. Moeder wordt immers stiefouder van de kinderen van de nieuwe partner en daarmee onderhoudsplichtig. In het geval dat dit leidt tot onvoldoende draagkracht bij moeder, kan dit onder bepaalde omstandigheden een verhogend effect hebben op de kinderalimentatie (te betalen door vader). De partner van moeder wordt echter ook stiefouder van de kinderen die ze heeft met vader, hetgeen kan leiden tot een verlaging van de kinderalimentatie.

Conclusie:samenwonen op zichzelf is niet afdoende voor het ontstaan van een nieuwe zelfstandige onderhoudsverplichting van de nieuwe partner wat betreft de kinderalimentatie. Wel kan samenwonen gevolg hebben voor de aanspraak KGB. Ook in het geval samenwoners samen een kindje krijgen, heeft dit gevolg voor de draagkracht ten opzichte van de andere kinderen.

Gevolgen partneralimentatie

Samenwonen vader (onderhoudsplichtige)In het geval vader gaat samenwonen met een nieuwe partner kan dit leiden tot minder of juist meer vaste lasten en dit heeft gevolg voor de draagkracht van vader en dus ook de hoogte van de partneralimentatie. Een verlaging van de partneralimentatie is denkbaar in het geval vader kan aantonen dat de nieuwe partner niet in zijn/haar eigen levensonderhoud kan voorzien en de lasten van vader hierdoor zijn gestegen. Een verhoging van de partneralimentatie (omdat de lasten van vader zijn gedaald) ligt minder voor de hand omdat het in beginsel niet wenselijk wordt geacht is dat een nieuwe partner indirect meebetaalt aan de partneralimentatie.

Samenwonen moeder (onderhoudsgerechtigde)
De wet schrijft voor dat de betalingsverplichting eindigt in het geval sprake is van

1) trouwen
2) het aangaan van een geregistreerd partnerschap of
3) samenwonen “als ware u gehuwd”.

De eerste twee opties spreken voor zich. In de praktijk doen de meeste geschillen zich voor bij de derde situatie. De Hoge Raad heeft daarom een aantal criteria opgesteld waaraan voldaan dient te worden voordat de alimentatieverplichting komt te vervallen. Vereist is dat tussen de nieuwe partners 1) een affectieve relatie bestaat 2) van duurzame aard 3) die meebrengt dat de gescheiden echtgenoot en de ander elkaar wederzijds verzorgen, 4) met elkaar samenwonen en 5) een gemeenschappelijke huishouding voeren. Of hiervan sprake is hangt sterk af van de omstandigheden van het geval. Op basis van het voorbeeld in dit artikel is het aan vader om, in het geval moeder de samenleving ontkent, te bewijzen dat hiervan sprake in het geval hij de alimentatie wil stopzetten. De praktijk leert dat het niet eenvoudig is om dit bewijs te leveren.

Het antwoord op de vraag wat er met de alimentatie gebeurt in geval van samenwonen is dus afhankelijk van verschillende factoren en niet altijd eenvoudig te beantwoorden. Gaat uzelf of uw ex-partner samenwonen en wilt uw weten wat hiervan de gevolgen zijn voor de alimentatie? Neemt u dan gerust contact met mij op.