Wel eens van gehoord? Met bijstandsverhaal wordt gedoeld op de situatie waarin een ex-echtgenoot, man of vrouw, een bijstandsuitkering krijgt van de gemeente en de gemeente besluit die bijstand terug te vragen van – dus: verhalen op – de andere ex-echtgenoot. Het kan vervelende verrassingen opleveren als je dat risico niet kende.

Je kunt bijvoorbeeld, als je uit elkaar gaat, afspreken dat er geen partneralimentatie aan elkaar wordt betaald. Misschien omdat de ene partner verwacht maar kortdurend op de bijstand aangewezen te zullen zijn, of omdat de andere partner op dat moment niet voldoende inkomen heeft om partneralimentatie te betalen. Zo’n afspraak wordt nihilbeding genoemd. Maar een gemeente die bijstand aan een ex-echtgenoot verleent, is niet gebonden aan zo’n nihilbeding. De gemeente mag op grond van de wet zelfstandig besluiten de verleende bijstand op de andere ex-echtgenoot te verhalen, nihilbeding of niet. Wel moet dat besluit aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dat betreft de zgn. wettelijke maatstaven van behoefte en draagkracht, waaraan ook de reguliere partneralimentatie moet voldoen.

De schrik kan er echter goed in zitten als je plots een brief van de gemeente krijgt waarin wordt gesteld dat de aan de ex-echtgenoot verleende bijstand wordt verhaald voor een bedrag van € 1.100 bruto per maand. Gelukkig mag de gemeente dergelijke bedragen niet zomaar bij je incasseren. Als je het er niet mee eens bent, moet de gemeente de verhaalsbijdrage laten vaststellen door de rechtbank. In die procedure mag je inhoudelijk verweer voeren. Dat dit vaak succes heeft, blijkt wel in mijn praktijk.

Laatst nog werd een cliënt voor meer dan € 1.100 bruto per maand aangesproken door een gemeente in de buurt (waar zijn ex woont). Hij was het daar absoluut niet mee eens. Niet alleen omdat zijn ex helemaal niet op bijstand aangewezen hoefde te zijn – zij is een gezonde, goed opgeleide twintiger die gewoon kan werken –, maar ook omdat hij zo’n hoog bedrag – voor zover al nodig – helemaal niet kan betalen. Ook is zijn nieuwe vrouw zwanger van hun eerste kindje. Financiële verplichtingen jegens kinderen gaan altijd voor. Minstens zo belangrijk was dat de gemeente niet voldoende had onderbouwd waarom de vrouw wel een bijstandsuitkering nodig had. Het liep dus goed af; de rechtbank wees het verzoek om een verhaalsbijdrage ten laste van mijn cliënt vast te stellen, geheel af.

Ook advies nodig? mr. M.J. (Mirjam) van der Staaij is arbeidsrechtspecialist en ervaren familierechtadvocaat; partner bij Oass Advocaten in Haarlem, Van Eedenstraat 9. Tel. 023 – 531 1077, email staaij@oass.nl. Het eerste halfuur van een vrijblijvend gesprek is gratis.