Een quasi-legaat is een term die in het erfrecht met enige regelmaat voorkomt, maar wat betekent dat nu precies?
Wat is een quasi-legaat?
Zoals de naam al doet vermoeden is een quasi-legaat geen legaat, maar vertoont het daarmee wel gelijkenissen. Een legaat is een schenking bij testament van bijvoorbeeld een goed of geldsom. Een quasi-legaat is een schenking of een gift die naar de omschrijving geen legaat is, maar door de wet wel zo wordt beschouwd.
Anders dan een “echt” legaat, dat als zodanig wordt opgenomen in een testament, is een quasi-legaat meestal al voor overlijden vastgelegd, maar krijgt dit pas werking bij overlijden. Voorbeelden van quasi-legaten zijn bijvoorbeeld een schenking of andere gift ter zake des doods, een verblijvingsbeding (vaak opgenomen in samenlevingscontracten en in VOF contracten) en uitkeringen uit sommenverzekeringen (zoals een levensverzekering, ongevallenverzekering of arbeidsongeschiktheidsverzekering).
Erfenis en legitieme portie
Een nalatenschap kent meestal erfgenamen en/of legitimarissen en/of legatarissen (degene die testamentair een legaat toegekend heeft gekregen). Legitimarissen zijn (vaak) kinderen die door de overledene onterfd zijn. Zij kunnen dan geen aanspraak meer maken op hun erfdeel, maar wel nog op de zogenoemde legitieme portie. Een legitimaris is een soort schuldeiser van de nalatenschap.
Quasi-legaat en inkorting en vermindering
Met het quasi-legaat is vaak onlosmakelijk ook het onderwerp inkorting en vermindering verbonden.
Bij de legitimaris komt deze inkorting en vermindering in beeld. Voor de berekening van de gelden waarop een legitimaris aanspraak kan maken, wordt rekening gehouden met gedane schenkingen en giften. De som van hetgeen er nog in de nalatenschap aanwezig is en de gedane schenkingen en giften wordt de legitimaire massa genoemd.
Vermindering van het quasi-legaat
Als blijkt dat er in de nalatenschap, nadat het testament is uitgevoerd, niet voldoende geldelijke middelen zijn om de legitimaris of de legataris te voldoen, moet er worden ingekort/ moet het legaat worden verminderd. Dat betekent dat er bij een andere erfgenaam, legitimaris of legataris een geldbedrag wordt “weggehaald”. Een en ander wel naar evenredigheid van het bedrag dat verkregen is. Verminderen gebeurt vóórdat het (quasi-)legaat is uitgekeerd. Inkorten gebeurt indien het (quasi-) legaat al is uitgekeerd.
Volgorde vermindering
Als eerste komen voor inkorting en vermindering in aanmerking de “echte” legaten. Pas daarna zijn de quasi-legaten aan de beurt, tenzij de toezegging van het quasi-legaat tijdens het leven van de erflater herroepelijk was.
Uitganspunt is dat, voor zover het legaat of quasi-legaat niet is uitgevoerd, vermindering ertoe leidt dat de verplichting die voortvloeit uit dat legaat geheel of gedeeltelijk vervalt. Is het legaat of quasi-legaat al uitgekeerd, dan leidt inkorting tot het afstaan van hetgeen dan wel het gedeelte dat al ontvangen is.
Quasi-legaat en de sommenverzekering
Het quasi-legaat speelt een rol daar waar het gaat om uitkeringen uit een sommenverzekering. Dergelijke uitkeringen, zoals bijvoorbeeld uit een overlijdensrisicoverzekering worden aangemerkt als een quasi-legaat. Voor inkorting en vermindering geldt dienaangaande een aparte regeling.
In zo’n geval wordt een begunstiging bij sommenverzekering aangemerkt als een legaat ten laste van de gezamenlijke erfgenamen, doch enkel als de uitkering die door het overlijden moet geschieden als gift bedoeld is.
De uitkering uit de sommenverzekering komt niet in de nalatenschap, maar wordt rechtstreeks aan de begunstigde uitgekeerd. Het valt dus geheel buiten de nalatenschap en maakt daar op geen enkele wijze deel van uit. De erfgenamen verkrijgen echter wel een vordering op de begunstigde bij sommenverzekering, zodat de schuld van een legitimaris ten laste van het al uitgekeerde bedrag kan komen.
Conclusie
Het quasi-legaat is een bijzonder figuur in het erfrecht. Wel is het van belang te beseffen dat het quasi-legaat een rol kan spelen bij de uitkering aan legitimarissen. Bij vragen over dit onderwerp kunt u uiteraard contact opnemen met de advocaten van LexQuire Tax & Law
