Iedereen die met een nalatenschap wordt geconfronteerd weet het: erfrecht is ingewikkeld!
Na het overlijden van een naaste krijg je als nabestaande te maken met allerlei praktische zaken en juridische vraagstukken. Het erfrecht biedt via de wet en testament vele verschillende marsroutes. In de vaak drukke en emotionele tijden is het dan lastig om “zakelijk” te blijven. Het is dan belangrijk om te zoeken naar houvast.

Niet alleen erfgenamen, maar ook executeurs, bewindvoerders en vereffenaars vinden deze houvast door allereerst te beginnen met het maken van een boedelbeschrijving.

Wat is nou een boedelbeschrijving?

Een boedelbeschrijving is een soort balans van de erfenis: letterlijk een overzicht van alle bezittingen (baten) en schulden (lasten) van de erflater. Het is belangrijk om de boedelbeschrijving zo snel mogelijk in kaart te brengen. De beschrijving moet zes maanden na het overlijden zijn opgesteld. Erfgenamen hebben uiteraard recht op een boedelbeschrijving. Ook onterfde kinderen, die als legitimaris een beroep willen doen op hun legitieme portie, hebben recht op informatie over de samenstelling van de nalatenschap.

Wat komt er in een boedelbeschrijving te staan?

In het overzicht moet met naam en toenaam worden vermeld wat er is aan vermogen en schulden, zo mogelijk met vermelding van een bedrag. Bij vermogen valt te denken aan een woning, aandelen, inboedel, auto, sieraden, vorderingen van de erflater op derden, banktegoeden, etcetera. Daartegenover staan eventuele kosten en schulden, zoals de uitvaartkosten, het loon van een executeur, kosten van een boedelnotaris, en bestaande schulden van de erflater voor zijn overlijden. Dit zijn bijvoorbeeld de hypotheekschuld, schulden aan derden of een negatief banksaldo.
In de boedelbeschrijving moeten uiteraard alle bezittingen en schulden vermeld worden. Met opzet bezittingen van de nalatenschap verzwijgen, heeft consequenties voor de betrokken erfgenaam of vereffenaar. Een erfgenaam die bezittingen verborgen houdt, verliest zijn aandeel in dit verzwegen eigendom. In de hoofdmoot van de nalatenschappen komt dit gelukkig niet voor.

Wie maakt de boedelbeschrijving?

De erfgenamen kunnen in onderling overleg zelf een boedelbeschrijving maken. Als er sprake is van een vereffening, zijn de erfgenamen dat zelfs als gezamenlijke vereffenaars verplicht. Het is ook mogelijk dat in het testament aan de executeur of een bewindvoerder is opgedragen om een boedelbeschrijving te maken. Als je de boedelbeschrijving zelf maakt is het een “onderhandse” boedelbeschrijving. De erfgenamen kunnen ook een notaris vragen om de boedelbeschrijving op te stellen. De “boedelnotaris” maakt dan een beschrijving en legt dit aan alle erfgenamen voor. Uiteraard zijn daaraan kosten verbonden, die ook op de boedelbeschrijving komen. Hetzelfde geldt voor de kosten van een aangestelde executeur of vereffenaar voor het maken van de boedelbeschrijving.

Discussie over waarde

Het gebeurt vaak dat de betrokkenen verzanden in een discussie over de financiële waarde van een bepaald goed. Het toekennen van waardes is echter niet het belangrijkste bij een boedelbeschrijving.
In plaats daarvan is het voor alle betrokkenen heel belangrijk om de boedelbeschrijving zorgvuldig en op tijd samen te stellen. Als dit niet lukt, kunnen erfgenamen zich wenden tot de kantonrechter met het verzoek om een boedelbeschrijving te bevelen. De kantonrechter benoemt dan iemand, vaak een notaris, om de boedelbeschrijving in kaart te brengen. De hiermee gepaarde kosten drukken op de nalatenschap.

Tip

Begin op tijd met de boedelbeschrijving. Blijf zakelijk. Het is belangrijk om zo volledig mogelijk te zijn met de beschrijving. Dit biedt als voordeel voor alle belanghebbende partijen dat zij zich een goed beeld kunnen vormen over de nalatenschap. Het is dan makkelijker om de emoties na het overlijden hiervan los te koppelen. Een eventuele discussie over de financiële waarde kan beter worden gevoerd als duidelijk is wat er verder in de nalatenschap zit of als het tijdstip is aangebroken om de nalatenschap te verdelen.

Vragen of hulp nodig bij het beschrijven van een nalatenschap? Neem gerust contact op met onze erfrechtspecialisten. Zij kunnen uw vragen beantwoorden en u desgewenst helpen bij het maken van een behoorlijke beschrijving van de nalatenschapsboedel.