Tijdens de onderhandelingsfase vergeten partijen nog wel eens de aandacht te vestigen op de algemene voorwaarden. Zowel de inhoud van de overeenkomst alsook de inhoud van de algemene voorwaarden en de wijze waarop deze worden gebruikt door partijen is van groot belang. In dit blog bespreken we een situatie waarbij beide partijen hun eigen algemene voorwaarden willen toepassen, de zogenaamde ‘battle of forms’.

Battle of forms

Wat houdt de battle of forms in? Wanneer partijen ieder hun eigen set van algemene voorwaarden van toepassing verklaren, dan rijst de vraag welke voorwaarden uiteindelijk zullen gelden. Deze situatie is met name interessant op het moment dat er sprake is van tegenstrijdige voorwaarden, aangezien de algemene voorwaarden deel uitmaken van de overeenkomst en een grote invloed kunnen hebben op de interpretatie ervan.

Het komt regelmatig voor dat beide partijen hun eigen set algemene voorwaarden gereed hebben en deze graag willen toepassen op de overeenkomst die zij gaan sluiten. Dit is logisch, omdat de eigen voorwaarden doorgaans gunstige bepalingen bevatten voor de eigen partij. Zo zullen inkoopvoorwaarden van een koper vaak strenge eisen stellen aan de levering, met harde deadlines en een zo ruim mogelijke aansprakelijkheid voor de verkoper. Aan de andere kant zullen de leveringsvoorwaarden van een verkoper vaak meer ruimte bieden rondom leveringstermijnen en de eigen aansprakelijkheid zoveel mogelijk beperken.

Nederlands recht: de ‘first shot rule’

Het Nederlandse recht voorziet in specifieke regels voor de situatie waarin aanbod en acceptatie van de desbetreffende overeenkomst naar verschillende algemene voorwaarden verwijzen. Zo bepaalt artikel 6:225 lid 3 van het Burgerlijk Wetboek dat de tweede verwijzing naar de algemene voorwaarden in principe niet geldig is, tenzij de tweede partij de eerste verwijzing expliciet afwijst. In de praktijk wordt hier ook naar verwezen als de ‘first shot rule’.

Dit betekent in principe dat de algemene voorwaarden van de eerste partij van toepassing zijn. Indien de tweede partij deze eerste set van algemene voorwaarden expliciet afwijst, dan is de voornoemde regel dus niet geldig. In ieder geval is het onvoldoende om enkel in het algemeen te verwijzen naar de eigen voorwaarde, dit is immers niet een expliciet afwijzing van de eerste voorwaarden. De wijze waarop deze expliciete afwijzing dient te gebeuren, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Wanneer de eerste partij die niet akkoord is met deze afwijzing en haar eigen set van algemene voorwaarden van toepassing wil verklaren, dan moet deze partij dit ook expliciet duidelijk maken. Indien dit niet gebeurt, dan loopt de eerste partij het risico dat de tweede set van algemene voorwaarden van toepassing is.

Internationaal contracteren

In internationale handelsrelaties gelden mogelijk andere regels dan het Nederlandse recht. Om vast te stellen welke regels gelden, moet eerst bepaald worden welk (nationaal) recht van toepassing is op de overeenkomst. Op basis daarvan worden de relevante bepalingen met betrekking tot algemene voorwaarden vastgesteld.

Bij internationale koopovereenkomsten voor roerende zaken kan het Weens Koopverdrag van toepassing zijn, tenzij de toepasselijkheid ervan expliciet wordt uitgesloten in de overeenkomst. Het is daarom belangrijk om, indien gewenst, in de overeenkomst duidelijk te maken dat het Weens Koopverdrag niet van toepassing is.

Het Weens Koopverdrag biedt echter geen uniforme oplossing voor de vraag welke algemene voorwaarden voorrang hebben. Er zijn meerdere interpretaties mogelijk, waaronder de ‘last shot rule’ en de ‘knock out rule’. De ‘last shot rule’, die in contrast staat met de ‘first shot rule’ zoals gehanteerd in het Nederlandse recht, bepaalt dat de laatste verwijzing naar algemene voorwaarden prevaleert. Anderzijds laat de ‘knock out rule’, zoals erkend door de CISG Advisory Council (CISG-AC), alleen bepalingen gelden die inhoudelijk overeenkomen, terwijl tegenstrijdige bepalingen genegeerd worden.

Heeft u twijfels over welke algemene voorwaarden van toepassing zijn dan wel of deze correct zijn afgewezen? Dan bevelen wij u aan om zich te laten adviseren door een advocaat. Schroom niet om contact op te nemen met een van onze specialisten bij LexQuire.