De rijksoverheid werkt sinds 2018 in het Preventieakkoord samen met maatschappelijke organisaties om Nederlanders gezonder te maken. Een van de doelen is een rookvrije generatie in 2040. In het Preventieakkoord staan maatregelen die leiden tot een rookvrije samenleving. Een aantal van deze maatregelen rondom roken en tabak zal u inmiddels bekend in de oren klinken: accijnsverhogingen, productiereguleringen zoals merkloze verpakkingen, tabak- en rookwaren uit het zicht in winkels, alsmede ondersteuning van rokers die willen stoppen met roken. Een wellicht minder bekende maatregel uit dit akkoord is een volledige rookvrije werkomgeving. Een maatregel die al sinds januari 2022 van kracht is. Omdat komende maand in het teken staat van het stoppen met roken (Stoptober), leek het mij goed om hier nader bij stil te staan.
Korte geschiedenis van het roken op het werk
De wat oudere lezer onder u kan het zich vast nog wel herinneren: uitpuilende asbakken op het bureau en kantoor- en vergaderruimtes die ‘blauw’ stonden van de rook. Als niet-roker kon je doorgaans niet anders dan meeroken. Vanaf de jaren 90 zijn er diverse maatregelen getroffen tegen het roken, waaronder maatregelen tegen het roken op het werk. Met ingang van januari 2004 heeft iedere werknemer recht op een rookvrije werkplek. Werkgevers zijn sinds die tijd verplicht om zodanige maatregelen te treffen dat werknemers in staat worden gesteld hun werkzaamheden te verrichten zonder daarbij hinder of overlast van roken door anderen te ondervinden. Slechts in de daarvoor bestemde rookruimtes mocht nog worden gerookt. Maar daar is per 1 januari 2022 verandering in gekomen.
Rookbeleid vanaf 1 januari 2022
Sinds 1 januari 2022 moet de werkplek volledig rookvrij zijn. Alle afsluitbare rookruimtes, zowel binnen als buiten, moeten verplicht dicht. Voor kleine bedrijven komt er geen uitzondering. En het gaat verder dan dat. Het rookverbod geldt ook voor bedrijfsvoertuigen. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (‘NVWA’) houdt toezicht op het handhaven van dit rookverbod. Bij overtreding van het rookverbod kan de NVWA de werkgever een boete opleggen die varieert van € 600,– voor de eerste overtreding tot wel € 4.500,– voor de vierde overtreding.
U mag wel een beschutte rookplek, zoals een abri, inrichten op het buitenterrein bij het gebouw. Hierbij geldt als voorwaarde dat de voorziening volledig buiten het gebouw geplaatst wordt; bijvoorbeeld op de parkeerplaats. Op binnenplaatsen en onder afdakjes van het gebouw is een dergelijke rookplek niet toegestaan. Echter is dit geen verplichting. U mag ook kiezen voor een volledig rookvrije werkomgeving, waarbij ook buiten het bedrijventerrein niet gerookt mag worden.
Rookbeleid wijzigen
Als u al een rookbeleid hebt en deze wilt aanpassen op de nieuwe regelgeving, dan is dat in feite een eenzijdige wijziging van de arbeidsvoorwaarden. Dat is niet zonder meer toegestaan. Om een eenzijdige wijziging door te kunnen voeren hebt u daar een gegronde reden (een zwaarwegend belang) voor nodig. Let erop dat als binnen uw organisatie een ondernemingsraad is ingesteld, u de voorgenomen wijzigingen van het rookbeleid met de ondernemingsraad afstemt. De ondernemingsraad heeft een instemmingsrecht. Voorts is het zinvol om de werknemers te betrekken bij het vaststellen of het wijzigen van het rookbeleid.
Risico’s bij het ongewijzigd laten van uw rookbeleid
Indien u uw rookbeleid niet aanpast op de huidige wet- en regelgeving hieromtrent, loopt u op twee fronten een risico. Ten eerste kunnen de werknemers naar de rechter stappen om een rookvrije werkplek af te dwingen, waarbij tevens de kans bestaat dat u aansprakelijk wordt gesteld voor de ontstane gezondheidsrisico’s. Ten tweede kan de NVWA u een boete opleggen. Eventuele niet-naleving van de voorschriften ten aanzien van een rookvrije werkplek kan een werkgever dus duur komen te staan.
Mocht u nog geen rookbeleid hebben of hebt u uw rookbeleid nog niet aangepast aan de nieuwe regelgeving op dit gebied, doe dat dan alsnog zo snel als mogelijk.
