Het gerechtshof in Den Haag heeft op 10 januari 2012 in hoger beroep de op non-actiefstelling van mevrouw Albayrak bij het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) opgeheven. COA moet mw. Albayrak binnen veertien dagen na betekening van dit arrest, maar niet eerder dan 1 maart aanstaande, de werkzaamheden die behoren bij haar functie als Algemeen Directeur laten hervatten. Het spoedappel was aangespannen door mw. Albayrak tegen haar werkgever COA.
Mw. Albayrak is sinds maart 2001 in dienst bij het COA en vervult daar sinds januari 2004 de functie van Algemeen Directeur. Op 1 januari 2011 is de structuur van COA gewijzigd als gevolg van een wijziging in de Wet COA, wat onder meer betekent dat COA een Raad van Bestuur krijgt met een Bestuursvoorzitter. De Raad van Toezicht had op 14 september 2011 aan de Minister Albayrak voor benoeming als Bestuursvoorzitter van COA voorgedragen. Het departement, de Raad van Toezicht van COA en Albayrak waren in gesprek over haar salariëring en de zogenoemde Balkenende-norm. Op 18 september 2011 vond een uitzending van de NOS plaats over het werkklimaat en de angstcultuur binnen COA die men toeschreef aan het functioneren van de Algemeen Directeur.
De toepasselijke CAO bevat een regeling met betrekking tot op non-actiefstelling voor het geval de voortgang van de werkzaamheden – door welke oorzaak ook – ernstig wordt belemmerd. De regeling stelt niet als voorwaarde dat sprake is van verwijtbaar gedrag van de werknemer. De CAO brengt mee dat een werkgever een werknemer niet naar huis mag sturen als dat niet apert noodzakelijk is.
Albayrak werd op 27 september 2011 op non-actief gesteld hangende het onderzoek naar salarisbetalingen en vergoedingen binnen COA. Het hof oordeelt dat de Raad van Toezicht tot de conclusie kon komen dat dit onderzoek alleen dan optimaal kon plaatsvinden, wanneer Albayrak tijdens dat onderzoek niet aanwezig was. Ze was immers zelf mede onderwerp van onderzoek. Wel is het hof van oordeel dat de Raad van Toezicht bij de op non-actiefstelling meer zorgvuldigheid had kunnen betrachten door Albayrak eerst de gelegenheid te geven om gehoord te worden en haar zienswijze te geven en desgewenst zelf tijdelijk betaald verlof op te nemen.
Op 11 oktober 2011 is Albayrak aansluitend opnieuw op non-actief gesteld, nu in verband met een onderzoek naar onder meer het werkklimaat in opdracht van Minister Leers. Dit onderzoek heeft mede als doel om aanbevelingen te doen voor het optimaal functioneren van COA als onderdeel van de vreemdelingenketen, waaronder de bestuursstructuur en al dan niet als ZBO. Het hof is van oordeel dat in het kader van de op non-actiefstelling van 11 oktober uit het oog is verloren dat de op non-actiefstelling beperkt moet blijven tot dat gedeelte van het onderzoek dat op de persoon en het functioneren van Albayrak betrekking heeft en dat ervoor moet worden gezorgd dat dit gedeelte van het onderzoek zo voortvarend mogelijk plaatsvindt. Voorts is door COA onvoldoende gedaan om ervoor te zorgen dat binnen de organisatie duidelijk was en bleef dat de op non-actiefstelling tijdelijk is. Daarom wordt de op non-actiefstelling opgeheven. Daarbij is door het hof aangegeven dat – naar mate de onderzoeken voor Albayrak positief uitvallen – rehabilitatie plaats zal moeten vinden.
