De rechtbank in Limburg staat sinds deze week toe dat iemand van wie het geslacht bij de geboorte niet kon worden vastgesteld mag worden gewijzigd. De rechtbank vindt dat in zo’n geval ook de zinsnede “geslacht is niet kunnen worden vastgesteld” in de geboorteakte mag komen te staan. De rechtbank stelt eveneens dat er een derde gender ‘X’ moet worden erkend, maar daarvoor is een wetswijziging nodig.
Leonne (geboren als Leon) van 57 is de eerste Nederlander wiens gender op latere leeftijd nog wordt aangepast. Tijdens de geboorte van Leonne in 1961 kon het geslacht niet worden vastgesteld. Leonne werd geboren met een DSD (Disorder of Sexual Development, ook wel intersex conditie). Leonne had zowel mannelijke als vrouwelijke lichamelijke kenmerken. De ouders hebben in de geboorteakte laten opnemen dat ‘Leon’ van het mannelijk geslacht was. Dit omdat het als jongetje door het leven gaan ‘gemakkelijker zou zijn voor het kind’. Tijdens de pubertijd bleek Leonne zich echter geen man te voelen. Reden waarom zij medische behandelingen onderging om uiteindelijk vrouw te worden. In 2001 heeft zij na een geslaagd beroep op artikel 1:28 BW het geslacht laten wijzigen in ‘vrouwelijk’. Helaas bleek naderhand ook dit geslacht niet te passen omdat zij zich genderneutraal voelde. Zij wenste erkenning van een ‘derde gender’ en heeft sindsdien geprocedeerd om een genderidentiteit in de geboorteakte te krijgen voor mensen die zich noch man, noch vrouw voelen.
Oordeel van de rechtbank
In 2007 achtte de Hoge Raad de tijd nog niet rijp voor toewijzing van een dergelijk verzoek. Het verzoek om te worden erkend als iemand die noch man noch vrouw is, werd derhalve afgewezen. Duitsers hebben overigens sinds november vorig jaar al de mogelijkheid om zich behalve als man of vrouw, ook op een nader te bepalen derde manier te laten registreren. Ook in Australië, Nepal en India bestaat deze optie.
De rechtbank Roermond stelt in haar vonnis dat, gelet op de maatschappelijke en juridische ontwikkelingen, de tijd nu wel rijp is voor erkenning van een derde gender. Volgens de rechtbank is sprake van een inbreuk op het privéleven, het zelfbeschikkingsrecht en de persoonlijke autonomie van belanghebbende nu deze zich niet als genderneutraal kan laten registreren. De rechtbank haalt voorbeelden aan zoals de gender neutrale OV-chipkaart en gender neutrale kinderkleding bij de HEMA.
De rechtbank is van oordeel dat het verzoek om in de geboorteakte van Leonne op te nemen “het geslacht van het kind is niet kunnen worden vastgesteld” zoals de tekst van artikel 1:19d BW luidt, wel kan worden toegewezen. Om registratie als derde gender (als ‘X’) mogelijk te maken is een wetswijziging noodzakelijk. De wetgever is nu aan zet, aldus de rechtbank in haar vonnis ( ECLI:NL:RBLIM:2018:4931).
