Wraking

Regelmatig worden uitspraken van wrakingskamers op deze site gepubliceerd, soms in een wrakingdossier. Alle gerechten hebben een Wrakingsprotocol. Je kunt dit protocol vinden onder de reglementen van elk individueel gerecht. Alle gerechten stellen jaarlijks een Jaarverslag Wrakingen op. Hierin kunt u lezen hoe vaak er wordt gewraakt en welke uitspraken de wrakingskamer heeft gedaan.

Bron: www.rechtspraak.nl

De wrakingskamer doet een schriftelijke en gemotiveerde uitspraak, meestal binnen twee weken na de behandeling. Dit is een richtlijn, geen vaste termijn. De uitspraak (beschikking) wordt toegezonden aan alle betrokkenen, zoals de partij die om wraking heeft verzocht, de gewraakte rechter en andere procespartijen. Regelmatig worden wrakingsuitspraken ook gepubliceerd op www.rechtspraak.nl, vooral als ze juridisch of maatschappelijk relevant zijn.

U kunt een rechter wraken als u vindt dat deze niet onpartijdig is. Dat kan zowel schriftelijk als mondeling, zolang de rechter nog geen uitspraak heeft gedaan.

• Voor de zitting: U stuurt een schriftelijk verzoek met uw motivatie naar de rechtbank.
• Tijdens de zitting: U kunt het verzoek mondeling doen. Vraag dan of dit wordt opgenomen in het proces-verbaal van de zitting.
• Na de zitting: U mag nog schriftelijk wraken, zolang er nog geen uitspraak is gedaan.

Na de uitspraak is wraking niet meer mogelijk.  

Ja, in beginsel is de zitting van de wrakingskamer openbaar, maar dit hangt af van het soort procedure en het moment waarop het wrakingsverzoek wordt ingediend.

• Bestuursrechtelijke en civiele zaken: De openbaarheid is geregeld in de wet, namelijk artikel 8:62 Awb (niet 8:26) voor bestuursrecht en artikel 27 Rv voor civiel recht. De wrakingszitting is in principe openbaar, tenzij de rechter anders beslist op grond van bijzondere omstandigheden (bijvoorbeeld bescherming van de persoonlijke levenssfeer).
• Strafzaken: In artikel 515 Sv is geen verplichting tot openbare behandeling van een wrakingsverzoek opgenomen. In de praktijk hanteren rechtbanken meestal het volgende uitgangspunt:
  • Een tijdens een openbare zitting ingediend wrakingsverzoek wordt in het openbaar behandeld.
  • Een tijdens een besloten zitting (bijvoorbeeld bij zittingen achter gesloten deuren) ingediend verzoek wordt meestal ook besloten behandeld.

Kortom: de openbaarheid is het uitgangspunt, maar afhankelijk van de zaak en het moment van wraking kan er ook sprake zijn van een besloten behandeling.

Ja, een rechter kan in verschillende rechtszaken worden gewraakt. Ook in dezelfde zaak kan dit meerdere malen gebeuren, maar dan zal het moeten gaan om andere feiten en omstandigheden die pas later bekend zijn geworden. Wraking mag echter geen middel zijn om het verloop van rechtszaken te rekken.

Bron: www.rechtspraak.nl

Als een wrakingverzoek wordt ingediend, kan de betrokken rechter zich neerleggen bij het verzoek en zich laten vervangen door een andere rechter. De zitting wordt dan geschorst. Als er direct een vervanger beschikbaar is, kan de zaak doorgaan, anders wordt de zaak naar een andere datum verplaatst. Als de rechter van mening is dat hij onpartijdig blijft, wordt de zitting geschorst en wordt het verzoek beoordeeld door drie andere rechters, die samen de zogenaamde wrakingskamer vormen. Bron: www.rechtspraak.nl

De wrakingskamer nodigt de persoon die de wraking heeft ingediend en de betrokken rechter(s) uit voor een zitting. Als er andere partijen bij de zaak betrokken zijn, zoals een wederpartij, worden ook zij uitgenodigd als toehoorder. De wrakingskamer kan hen ook vragen stellen. Alle betrokkenen kunnen hun standpunten toelichten. De betrokken rechter is niet verplicht om te verschijnen, maar kan schriftelijk zijn standpunt toelichten. Aan het einde van de zitting deelt de voorzitter van de wrakingskamer mee wanneer de uitspraak wordt gedaan, en de uitspraak wordt in een beschikking vastgelegd. Bron: www.rechtspraak.nl

Het verzoek tot wraking wordt voorgelegd aan de president van de rechtbank of diens plaatsvervanger, die beoordeelt of het verzoek is gebaseerd op gegronde argumenten. Er moeten uitzonderlijke omstandigheden zijn die wijzen op een ernstig vermoeden van vooringenomenheid van de rechter. Als de president van de rechtbank vindt dat het verzoek gerechtvaardigd is, roept hij de wrakingskamer bijeen. Als de argumenten niet voldoen aan de criteria, kan de verzoeker niet-ontvankelijk worden verklaard, en de zitting gaat meestal door. Soms is er geen sprake van wraking, maar een klacht, en zal de verzoeker worden gewezen op de mogelijkheid om een klacht in te dienen. Bron: www.rechtspraak.nl

De wrakingskamer is een kamer die bestaat uit onafhankelijke rechters die oordelen over wrakingsverzoeken, waarbij een partij stelt dat een rechter niet onpartijdig is. De leden van de wrakingskamer worden aangewezen door het gerechtsbestuur, maar zijn niet betrokken bij de zaak waarvoor de wraking wordt ingediend. Het gerechtsbestuur kan een vaste wrakingskamer aanstellen, die voor een bepaalde periode alle wrakingsverzoeken behandelt. De wrakingskamer wordt ondersteund door een griffier. Bron: www.rechtspraak.nl

Wraking is het recht van een rechtzoekende om een rechter te laten vervangen als er redenen zijn om aan te nemen dat de rechter niet onpartijdig kan oordelen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als er feiten of omstandigheden zijn die de onpartijdigheid van de rechter in twijfel trekken. Het recht op een onpartijdige rechter is vastgelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en verschillende nationale wetten. In het strafrecht geldt dit op basis van artikel 512 van het Wetboek van Strafvordering (Sv), in het civiele recht op basis van artikel 36 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) en in het bestuursrecht op basis van artikel 8:15 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb).Het wrakingsverzoek kan zich niet richten op de griffier of officier van justitie, maar een rechter-commissaris in strafzaken of insolventiezaken kan wel gewraakt worden. Bron: www.rechtspraak.nl

Als de uitspraak van de wrakingskamer niet bevalt, moet de wrakende partij zich bij de uitspraak neerleggen en gaat de behandeling van de zaak door. De partij kan in hoger beroep bij het hof of cassatie bij de Hoge Raad instellen, waarbij de onpartijdigheid van de rechter opnieuw kan worden getoetst. Bron: www.rechtspraak.nl

Een verzoek tot wraking kan alleen worden ingediend door degenen die betrokken zijn bij de zaak. Dit kunnen de partij, verdachte of hun advocaat of gemachtigde zijn. Het verzoek kan dus zelf door de partij of verdachte worden ingediend, of namens hen door een advocaat of gemachtigde. Bron: www.rechtspraak.nl